VOCABULARIO ESCRITURA COMUNICACIÓN ORAL COMPETENCIA LECTORA FICHA 4 130 OBRADOIRO DE VOCABULARIO 3 De que palabra composta se trata? Le e escribe onde corresponda. altofalante portamoedas balonmán Fórmana dúas palabras: un verbo e un substantivo. Está formada por un adxectivo e un substantivo. Fórmana dúas palabras: as dúas son substantivos. Separa as palabras que forman cada unha das palabras compostas anteriores. 4 Forma palabras compostas e completa con elas as oracións. • Cómpre que collades o se ides á praia. • Houben raiar o dianteiro do coche. • Rafa devece por tirarse en . 5 Para que serven? Explícao a partir das palabras que as forman. Podes comezar así: A lavalouza serve para… lavalouza abrecartas sacarrollas salvavidas cortacéspede Escribe palabras compostas para nomear estes aparellos inventados tendo en conta a súa utilidade. Serve para ordenar os xoguetes. Serve para pasar a limpo os traballos. para caídas sol choques TAREFA 5 TAREFA 7 TAREFA 10 3.º PRIMARIA 18 3 Que teñen que facer Martiño e súa nai para chegar ao restaurante? Escoita e debuxa a frecha que corresponda. RECTO DEREITA ESQUERDA Barcas Tolas Fervenza Brutal Cova Embruxada Niño da Aguia RESTAURANTE Compara a túa resposta coa do compañeiro ou coa da compañeira e comprobade se coincidides ou non. 4 Dálle indicacións a un compañeiro ou a unha compañeira para chegar dun punto a outro do plano que tes na páxina 29. • Marca o punto de partida e o de chegada, e traza a ruta. • Observa e memoriza as direccións que cómpre coller en cada caso e en que lugares hai que facelo. Se queres, podes facer un esquema con frechas coma o da actividade anterior. • Pídelle ao compañeiro ou á compañeira que trace a ruta no seu plano a partir das túas indicacións. Pídelle á compañeira ou ao compañeiro que valore as túas indicacións. CONTIDO – Elixín puntos de referencia axeitados? – Diferenciei correctamente dereita e esquerda? – Coinciden a ruta que marquei eu e a que marcaches ti? ESTRUTURA – Expresei as indicacións ordenadamente e con claridade? COMPROBAMOS COMO O FIXEMOS Se hai diferenzas entre as rutas marcadas, busca o motivo. 17 COMUNICACIÓN ORAL TAREFA 5. Dar indicacións 1 Como che axuda cada obxecto a orientarte? Copia. compás GPS plano • Indícache paso a paso a ruta para chegar dun lugar a outro. • Móstrache á vez todos os camiños posibles do lugar onde te atopas. • Sinálache onde está o norte para que vaias na dirección axeitada. Cal dos obxectos de orientación anteriores utilizariades en cada caso? Respondede en grupos de tres ou catro. Despois, compartide a resposta coa clase. 2 Escoita e completa no caderno coa opción correcta en cada caso. natural temático • Noa e a súa familia pasan o día nun parque . Voador Corredor • Noa e seu pai subiron no «Tren » e foilles fenomenal. Rodas Barcas • Martiño e súa nai foron ás « Tolas» e pasárono xenial. Embruxada Encantada • Martiño e súa nai teñen que ir por diante da «Cova ». 1 2 3 Para saber o que podedes visitar preto do lugar onde estades. Para orientarvos no medio do mar. Para ir en coche dunha cidade a outra. 62 1 Completa no caderno unha ficha coma esta sobre a protagonista do texto. NOME REAL NOME ARTÍSTICO LUGAR E DATA DE NACEMENTO PROFESIÓNS LUGAR E DATA DA SÚA MORTE 2 Lembra o que facía Hedy Lamarr despois de cada rodaxe e explica por que o facía. Comenta coas túas compañeiras e compañeiros o que che gusta facer a ti ao saíres do colexio. 3 Copia as afirmacións verdadeiras e corrixe as falsas. • Hedy Lamarr ofreceulle un dos seus inventos ao Consello Nacional de Inventores dos Estados Unidos de América. • Hedy Lamarr desenvolveu un sistema que conseguía cambiar a frecuencia dos sinais de radio, grazas á axuda do enxeñeiro George Antheil. • O invento de Hedy Lamarr axudou a gañar a Segunda Guerra Mundial. • Grazas ao invento de Hedy Lamarr, púidose desenvolver a tecnoloxía do teléfono móbil, da wifi, etc. 4 Que se pode facer co teléfono móbil que non se dá feito co teléfono fixo? Escribe dúas cousas. 5 Calcula e escribe con números a partir dos datos do texto. Década en que ocorreu a Segunda Guerra Mundial. Tempo entre o final da fama de Hedy Lamarr como actriz e a súa morte. Década de anos 6 Comenta coas compañeiras e cos compañeiros. • Cando recibiu Hedy Lamarr o recoñecemento polo seu descubrimento? Canto tempo había que o descubrira? • Por que cres que tardaron tanto en recoñecela como inventora? Paréceche xusto iso? Por que? 61 COMPETENCIA LECTORA • TEXTO INFORMATIVO TAREFA 10 Unha inventora excepcional Hedwig Eva Maria Kiesler, máis coñecida como Hedy Lamarr, naceu en Austria en 1914 e morreu nos Estados Unidos de América no ano 2000. Foi unha das actrices máis famosas de Hollywood entre 1940 e 1960, pero tamén, e sobre todo, unha científica e unha enxeñeira brillante. Segundo din, despois de cada rodaxe, a actriz pechábase no seu obradoiro secreto e pasaba as noites creando os seus propios inventos. É que lle encantaban a ciencia e a tecnoloxía! Durante a Segunda Guerra Mundial, o Consello Nacional de Inventores dos Estados Unidos de América pediulle á poboación novas ideas que puidesen axudar a gañar a guerra. E Hedy decidiu ofrecerlles o seu último invento. Tratábase dun sistema, deseñado coa axuda do músico George Antheil, que conseguía cambiar a frecuencia dos sinais de radio a partir dunha clave secreta. O invento era extraordinario, porque permitía controlar as comunicacións. Pero tiña un pequeno problema: era tan complexo e innovador que ninguén sabía como desenvolvelo! Por sorte, aquel descubrimento non foi esquecido e, uns cincuenta anos máis tarde, na década de 1990, converteuse no punto de partida da telefonía móbil, do GPS e da wifi, entre outros. Incrible, non si? En homenaxe a Hedy Lamarr e ao seu descubrimento, desde 2005 celébrase o Día Internacional do Inventor cada 9 de novembro, día do seu aniversario. A mágoa é que esta muller extraordinaria morreu no ano 2000 sendo recoñecida só como actriz. Non vos parece un pouco inxusto que ninguén valorase antes o seu labor como científica e inventora? O teléfono móbil é un invento fantástico, non credes? Permítenos comunicarnos coas persoas que apreciamos, buscar información en Internet, orientarnos co GPS ou enviar fotos e vídeos desde onde esteamos. Pero sabiades que todo iso é posible grazas ao descubrimento dunha inventora excepcional? +7 0 1 8 = +6 x 5 1 3 4 Que fragmento pertence ao final dun conto? Elixe e copia. A que parte da narración pertencerá o fragmento que non copiaches: ao principio ou á metade da narración? Comenta coa compañeira ou co compañeiro. 5 Pensa nun conto que che guste, escribe o título e explica brevemente o argumento. • Quen protagoniza o conto? • Que problema ten? • Que intenta facer para solucionalo? Pásalle a ficha ao teu compañeiro ou compañeira para que invente o final do teu conto. Tedes que ter en conta o seguinte: 6 Pregúntalle ao compañeiro ou á compañeira que lle parece o final que escribiches para o seu conto e pídelle que che diga como o podes mellorar. 7 Escribe o borrador do conto completo e despois revísao. Debes comprobar que se comprende ben o que contas e que non cometiches ningún erro ortográfico. 8 Escribe o conto completo utilizando un modelo coma o que tes na páxina 120 e gárdao no porfolio. Que fai o personaxe protagonista ao final da historia? Que consegue con esta acción? De que xeito afecta este resultado ao futuro dos personaxes implicados? Hai moito tempo, cando os animais falaban, a local idade de Vi lapedre foi atacada por un monstro terrible. A Asustado, o temible monstro fuxiu da localidade de Vilapedre e nunca máis se volveu saber nada del. B Faino respondendo as preguntas propostas. 108 ESCRITURA TAREFA 7. Inventar o final dun conto 1 Quen ten razón: Xavier ou Xiana? Le e comparte a resposta coa clase. 2 Que fórmulas se utilizan para o inicio dun conto e cales para o final? Clasifícaas. FÓRMULAS DE INICIO DUN CONTO FÓRMULAS DE FINAL DUN CONTO 3 Elixe un dos seguintes contos e invéntalle un final distinto ao que coñeces. Non esquezas empregar unha das fórmulas anteriores. • Carapuchiña Vermella • O traxe novo do emperador • A Bela Dormente • Pinocchio Unha boa historia necesita sempre un bo final. Nesta tarefa tedes a oportunidade de vos converter en escritoras e en escritores e inventar un final para un conto. Atrevédesvos? No final dun conto explícase como se resolven os problemas dos personaxes. No final dun conto explícase que problemas teñen os personaxes e que fan para resolvelos. Hai moito tempo, cando os animais falaban Nos tempos de María Castaña E conto contado conto rematado E colorín, colorete, pola cheminea saíu un foguete Había unha vez, nun vello país Entón o galo cantou e o conto rematou 107 129 OBRADOIRO DE VOCABULARIO 1 Une palabras das dúas columnas para formar palabras compostas. afía gotas abre noces conta latas escacha lapis 2 Copia só as palabras compostas. • crebacabezas • auga • portavoz • gardameta • aguia • impermeable • pasatempo • quitamanchas • leituga Busca no dicionario o significado das palabras compostas que non coñezas. Despois, escribe unha oración con cada unha. FICHA 4. Palabras compostas De que insecto fala a rapariga? Responde. As palabras que se formaron unindo dúas ou máis palabras son palabras compostas. O seu nome está formado por dúas palabras. xoaniña abellón vagalume bolboreta REFLEXIONA E APRENDE
RkJQdWJsaXNoZXIy Mzc3MTcz